گوگل چگونه همه ما را زیر نظر دارد؟

سایت ظهور - مطالب بسیاری درباره جاسوسی گوگل به سود غربی‌ها منتشر شده که این گزارش، با ذکر موارد متعدد، این موضوع را برای کسانی که به جاسوس‌بودن گوگل شک دارند، اثبات می‌کند.

خواندن این مطلب برای افرادی که جاسوس‌بودن گوگل و شدت خطر آن را برای کشورهایی مانند جموری اسلامی ایران نوعی “توهم توطئه” می‌دانند و به آن بی‌اعتنا هستند توصیه می شود.
شهرکی را در نظر بگیرید که فقط یک فروشگاه برای تأمین نیازهای مردم داشته باشد. صاحب این فروشگاه از آنجا که آدم زرنگی است، همه جور جنس در آن می‌فروشد. از مایحتاج منزل تا روزنامه و وسائل برقی و لوازم‌التحریر و حتی در این فروشگاه مکانی هم برای نگهداری کودکان و جایی برای استراحت والدین و گپ زدن آنها با هم تدارک دیده است.
صاحب فروشگاه از طریق مرور لیست کالاهایی که مردم خرید می‌کنند، به نیازهای آنها و خانواده‌شان پی می‌برد و برای‌شان برنامه‌ریزی می‌کند. او یک نقشه از شهرک با مقیاس ۱:۵۰۰ روی یکی از دیوارهای فروشگاه نصب کرده و مراجعان علاقه‌مند معمولاً مکان منزل خود را روی آن بررسی می‌کنند. صاحب فروشگاه بدون اینکه کلامی با آنان صحبت کند، به مرور زمان آدرس منزل آنها را ‌می‌یابد.
مثال بارز این مسأله را در محله‌های خودمان می‌توانیم ببینیم. مغازه‌دارها اطلاعات جامعی در مورد اهل محل دارند. هرکس اطلاعاتی در مورد کسی می‌خواهد، از بقال محل می‌پرسد!

ما از گوگل چه می‌دانیم؟
بسیاری از ما وقتی اسم گوگل به میان می‌آید، تصویری از یک موتور جست‌وجوی مشهور در ذهن‌مان نقش می‌بندد. این شرکت اینترنتی، هم‌اکنون خدمات مختلفی را به کاربران سراسر جهان ارائه می‌دهد. جست‌وجوی اطلاعات، پست الکترونیک (رایانامه)، گفت‌وگوی آنلاین (چت)، خواننده خوراک (فیدریدر) از مهم‌ترین این خدمات هستند اما خدمات گوگل به اینها منتهی نمی‌شود. گوگل ده‌ها سرویس مختلف را برای کاربران عرضه می‌کند.
مثلاً Google Docs ابزار بسیار سودمند آنلاینی است که جایگزین خوبی برای ورد و اکسل مایکروسافت محسوب می‌شود. همه‌جا هم در دسترس است و می‌توانید اسنادتان را بسادگی به اشتراک بگذارید و بطور گروهی آنها را ویرایش کنید.
گوگل‌ارث (GoogleEarth) که برای مشاهده کره زمین و مکان‌های مختلف آن بصورت مجازی است.
سرویس آمار بازدید سایت گوگل (Google Analytics)، ابزاری بسیار کامل است. هر نوع اطلاعاتی در مورد بازدیدکنندگان سایت‌تان که بخواهید به شما می‌دهد. اکثر شهرهای ایران را می‌شناسد و بازدیدکنندگان‌تان از هر شهری را به شما اطلاع می‌دهد.
گوگل دسک‌تاپ، ابزار جست‌وجوی داخل رایانه شخصی شما که تمام فایل‌های داخل رایانه‌تان را بسرعت و مانند جست‌وجوی اینترنت برای‌تان می‌یابد. کافی است آن را نصب کنید و به آن فرصت بدهید تا فایل‌های داخل رایانه شما را شناسایی کند. گوگل دسک‌تاپ در کنار موتور جست‌وجوی خود، امکانات بسیار جالب دیگری به نام Gadget هم دارد که شامل انواع ابزار کاربردی و سرگرمی جالب می‌شود.
مترجم گوگل (Google Translator) متون شما را به ۳۶ زبان مختلف می‌تواند ترجمه کند.
خدمات گوگل محدود به اینها نیست و شامل موارد بیشتری در حوزه خرید و فروش، پاسخ به سؤالات و … می‌شود.
گوگل علاوه بر اینها سایت‌های زیادی را هم خریداری کرده است. سایت‌هایی که کاربران زیادی در آنها فعالیت می‌کنند. مثلاً یوتیوب (Youtube) سایتی است که کاربران می‌توانند فیلم‌ها را در آن به اشتراک بگذارند. این سایت توسط گوگل خریداری شده است.
وجه اشتراک این سایت‌ها و خدمات مختلف در تعداد بسیار کاربران‌شان است. کاربرانی که اکنون با کلمه کاربری (Account) که در گوگل دارند از خدمات این سایت‌ها بهره‌مند می‌شوند.

رایگان؟!
همه موارد بالا از خدمات مفیدی است که گوگل به کاربران خود می‌دهد اما آیا تا به حال این سؤال برای‌تان پیش آمده که این همه خدمات، چرا برای شما “رایگان” عرضه می‌شود؟
همه ما شنیده‌ایم و می‌دانیم که انجام این کارها برای گوگل هزینه زیادی دارد. سرمایه‌گذاران بزرگی باید پول خرج کنند، مهندسان زیادی در حوزه‌های مختلف باید دورهم جمع شوند، قطعات فنی زیادی مثل سرورها و چیزهای دیگر باید ساخته شده و در کنار هم قرارگیرند تا چیزی به عنوان گوگل و خدمات آن در صفحه مرورگر ما عینیت پیدا کند.
استفاده از این همه، برای ما تقریباً هیچ هزینه‌ای ندارد. ظاهراً همه چیز مجانی است. اما چرا؟!

تبلیغات و …. ؟!
در محیط اینترنت سایت‌هایی که بازدیدکننده بیشتری را به خود جلب کنند، محل مناسبی برای کسب اطلاعات از کاربران و همچنین تبلیغات برای آنها می‌شوند. گوگل نیز از این امر مستثنی نیست؛ اما گوگل هیچ تبلیغی را در صفحه اول خود نمی‌گذارد. گوگل با توجه به نوع جست‌وجویی که شما انجام می‌دهید، برای شما تبلیغات مرتبط نشان می‌دهد.
همچنین گوگل با توجه به محتوای نامه‌هایی که در صندوق ایمیل‌تان دارید، به شما تبلیغ نشان می‌دهد. یعنی با توجه به محتوای نامه‌هایی که شما برای افراد دیگر می‌فرستید یا برای شما می‌آید، به شما تبلیغات مرتبط نشان می‌دهد.
کار از این به بعد کمی مخفیانه‌تر می‌شود. او می‌تواند با تحلیل و بررسی جست‌وجوها و همچنین محتوای نامه‌ها و همچنین صفحاتی که کاربران به آنها مراجعه می‌کنند (یعنی اطلاعاتی که نیاز کاربران هست) به اطلاعات ذی‌قیمتی در مورد کاربرانش دست پیدا کند. این اطلاعات می‌تواند در مورد تک‌تک کاربران یا اقشار خاصی از کاربران در محدوده‌های مکانی یا زمانی خاص باشد. مثلاً می‌تواند بفهمد که نویسنده متنی که یک حساب کاربری در گوگل دارد به دنبال چه چیزهایی در گوگل بوده یا برای دسته کسانی که در محدوده مکانی “استان تهران” زندگی می‌کنند چه چیزهایی اهمیت دارد. حتی می‌تواند بفهمد کاربران اینترنت در مثلاً استان “آذربایجان غربی” یا شهرستان “فسا” در “استان فارس” در زمان عیدنوروز بیشتر به دنبال چه چیزهایی هستند. او می‌تواند از این طریق بسیاری از خواسته‌ها و سلایق ما و جامعه‌ای که در‌ آن هستیم را بفهمد. 

شاید اینها خیلی برای ما اهمیت نداشته باشد ولی برای برخی افراد و شرکت‌ها اطلاعات بسیار مفید و حتی حیاتی قلمداد می‌شوند. چطور؟ اگر با بحث‌های بازاریابی و تولید و فروش محصول آشنا باشید، به دست آوردن نیاز و سلیقه مخاطب برای تولیدکنندگان اهمیت زیادی دارد. گوگل با تحلیل محتوای اطلاعاتی که از کاربران به دست می‌آورد (مثل اطلاعات مکانی، نوع جست‌وجوها، محتوای نامه‌ها و …)، اطلاعات بسیار ذی‌قیمتی برای شرکت‌های مختلف تهیه می‌کند و اینجاست که باید برای به دست آوردن این اطلاعات پول خرج کرد. یک‌سری از اطلاعات دم دستی‌تر در اختیار عموم قرار داده می‌شود تا قدرت گوگل نشان داده شود و ایجاد جذابیت کند مثل اطلاعاتی که در مورد بیشترین کلمات جست‌وجو شده از شهرهای مختلف جهان می‌توانید روی سایت گوگل ببینید.
تا اینجای مسأله را شاید بتوان با استناد به توافقنامه‌ای که در ابتدای استفاده از گوگل و یا هنگام عضویت در آن می‌خوانید و قبول می‌کنید، هضم کرد.
شما با قبول این توافقنامه، به گوگل این اجازه را می‌دهید که از اطلاعات شما این گونه استفاده‌ها را انجام دهد.
به هرصورت باید بدانیم که گوگل چیزی بیش از آنچه که ما هزینه آن را می‌پردازیم، به ما نمی‌دهد. هزینه‌ای که ما به گوگل می‌پردازیم، همان استفاده کردن ما از گوگل است. کافی است که ما وارد سایت گوگل شویم و از خدماتش مثل جست‌وجوی عبارات و عکس‌ها، استفاده از جی‌میل و … استفاده کنیم تا هزینه این خدمات را پرداخته باشیم!
اما چیز دیگری در این بین هست که مسأله را برای کاربران حساس‌تر می‌کند. آیا گوگل می‌تواند به عنوان یک بازوی اطلاعاتی- امنیتی برای به دست آوردن اطلاعات از مردم و یا مبارزه با دشمنان دولت‌ها استفاده شود؟
پاسخ این مسأله، مثبت است و با توجه به دلایل و شواهدی که در ادامه مطلب به آنها  اشاره می‌شود، دولت آمریکا خود یکی از حامیان اصلی آن است.

گوگل از شما چه می‌داند؟
اطلاع از وضعیت علمی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و به هرصورت اطلاع از وضع دولت‌های دیگر و نیروهای مرتبط با آنان، نقش اساسی در تأمین امنیت یک دولت خاص (در اینجا یعنی آمریکا) خواهد داشت. برای آمریکا اهمیت زیادی دارد تا بداند محققان کشور “الف” در زمینه پژوهش‌های علمی ـ صنعتی خاص، به چه نتایجی دست یافته‌اند؟ برای آنها اطلاع از وضعیت اقتصادی و فرهنگی یک کشور خیلی مهم است. همچنین در زمینه‌هایی که به آن نام تروریسم می‌دهند، شناخت تحرکات تروریست‌ها و گروه‌هایی از این دست برای***شان اهمیت حیاتی دارد.
دستیابی به این اطلاعات از جمله مواردی است که هزینه زیادی برای کسانی که این اطلاعات را می‌خواهند، دارد.
گوگل چگونه می‌تواند در تأمین اهداف مزبور نقش ایفا کند؟ باید دید که گوگل چقدر در کسب این اطلاعات مفید است؟ آیا گوگل می‌تواند وضعیت تحقیقات علمی ـ صنعتی یک جامعه خاص را بفهمد؟ آیا گوگل می‌تواند ارتباطات بین افراد مختلف و احیاناً تروریست‌ها را آشکار کند؟

استفاده شما از معمول‌ترین خدمات گوگل یعنی جست‌وجوی اطلاعات (Search)، اطلاعات زیر را در اختیار گوگل قرار می‌دهد:
۱- شماره IP رایانه شما: این شماره بسته به شرایط، مکان رایانه شما و اطلاعات مرتبطی را در دنیای اینترنت نشان می‌دهد؛ مثلاً اینکه شما از چه ISP (شرکت تامین کننده اینترنت) استفاده می‌کنید و شهری که هم اکنون در آن هستید و چیزهایی از این قبیل.
۲- نوع سیستم‌عامل (مثل ویندوز xp) و مرورگری که شما با آن کار می‌کنید (مثل فایرفاکس) و دقت صفحه نمایش شما (مثلا ۸۰۰ در ۶۰۰)
۳- کلماتی که توسط گوگل، جست‌وجو کرده‌اید.
۴- تمام سایت‌هایی که از طریق صفحه جست‌وجوی گوگل وارد آنها شده‌اید.
۵- اگر شما دارای یک حساب جی- میل (Gmail) در گوگل باشید، باید اطلاعات زیر را به موارد بالا اضافه کنید:
- چه کسانی به شما نامه فرستاده‌اند.
- کسانی که از شما نامه دریافت داشته‌اند.
- محتوای همه نامه‌های شما.
حتی اگر شما در جی‌میل، حسابی نداشته باشید، نامه‌هایی که برای دارندگان جی‌میل ارسال کرده یا از آنها دریافت کرده‌اید شامل این موضوع می‌شوند.
استفاده شما از خدمات مختلف گوگل (مثل خبرخوان) و سایت‌های وابسته، اطلاعات بسیار بیشتری در اختیار گوگل می‌گذارد؛ مثلاً اگر شما در شبکه اجتماعی اُرکات (Orkut) عضو باشید، تمام ارتباطات و فعالیت‌های شما در این شبکه در اختیار گوگل است.
موارد دیگری هم هستند که برای کاربران کشور ما فعلاً(!) کاربرد و اهمیتی ندارند، ولی به آنها اشاره می‌شود.
بعنوان مثال Latitude ابزاری است که امکان به اشتراک‌گذاری اطلاعات در مورد موقعیت جغرافیایی افراد از طریق تلفن همراه را در سرویس My Location  فراهم می‌کند. اگر چه در این سرویس کاربر با انتخاب یک گزینه به گوگل اعلام می‌کند موقعیت جغرافیایی او را شناسایی نکند، این شرکت در سرور خود آخرین اطلاعات مربوط به موقعیت فیزیکی او را در سرور خود نگه می دارد. آیا می‌دانستید گوگل از طریق این سرویس از عمر باتری گوشی شما و دیگر اطلاعاتی که به ظاهراً اهمیتی ندارند هم مطلع می‌شود؟

بررسی جست‌وجوها
بهتر است ادامه گزارش را برای شمایی بنویسیم که می‌خواهید کارتان از دید شخص سومی مانند گوگل مخفی بماند. بسیاری از مردم به هر دلیل می‌خواهند مقصودشان از جست‌وجوهایی که در شبکه انجام می‌دهند، پنهان بماند اما گوگل مجموع جست‌وجوهایی را که از طریق دستگاه رایانه هر شخص انجام شده می‌داند. آمار استفاده از سرویس‌های مختلفی که از طریق این رایانه انجام شده (مثل ایمیل و…) را هم دارد. برایش خیلی سخت نیست تا بفهمد کدام جست‌وجو واقعی و کدام برای ردگم‌کردن است. حتی گوگل می‌داند که از صفحات جست‌وجویی که برای‌مان فراهم کرده، در چه سایت‌هایی کلیک کرده‌ایم. فرض کنید لابلای جست‌وجوهایی که انجام می‌دهیم چند جست‌وجوی بی‌ربط به موضوع هم بکنیم تا طرف‌مان (یعنی گوگل) منظور ما را نفهمد و مثلاً رد گم‌ می‌کنیم  اما بدلیل اینکه کل عملیات ما تحت‌نظر گوگل انجام پذیرفته، خیلی نمی‌توانیم به پوشیده‌ماندن کارمان اطمینان داشته باشیم.

بررسی نامه‌های الکترونیک
یکی دیگر از چیزهایی که به ذهن می‌رسد این است که محتوای نامه‌های ما را بررسی کند. اگر مواردی از ارتباطات مشکوک در آنها یافت، مسأله را دنبال می‌کند تا به سرنخ‌های بیشتر و مدارک محکم‌تر برسد و نهایتاً این امور به مراجع خاص آن ارجاع می‌شود.
شاید بگوییم که ما برای ارتباط با افراد بیگانه ایمیل‌ها را با نام مستعار می‌سازیم و از اطلاعات با عنوان مستعار استفاده می‌کنیم. البته کار خوبی است، اما اصلاً نباید به آن اطمینان کرد. اجازه بدهید مثال:
بسیار پیش‌آمده که در صندوق ایمیل شما که به نام مستعار ایجاد کرده‌اید- نامه‌ای برای دوستتان فرستاده باشید. کافی است دوست شما در پاسخ ایمیل شما، نام واقعی شما را ببرد. یعنی تمام زحمات شما برای مخفی ماندن هویت‌تان بر باد رفت؛ ادامه این ماجرا مساوی است با لو رفتن اطلاعات بیشتر در مورد هویت شما و دوستان‌تان.

شاید بگویید «من یک ایمیل برای ارتباطات ناشناس دارم و یک ایمیل دیگر برای ارتباط با دوستانم.» خب این هم راه حل بهتری است اما هنوز اطمینان بخش نیست. هر بار که از گوگل استفاده می‌کنید، گوگل رایانه شما را با یک کوکی (با شماره شناسایی یکتا) شناسایی می‌کند. این کوکی دو سال روی رایانه شما اعتبار دارد و با هربار استفاده از گوگل، مجدداً احیا می‌شود. خب وقتی ببیند یک بار از ایمیل ۱ و بار دیگر از ایمیل ۲ روی این رایانه استفاده شده، احتمال زیادی می‌دهد که هر دو متعلق به یک نفر باشد.
اگر صندوق ایمیل شما در گوگل (Gmail) باشد، گوگل تمام ایمیل‌هایی که از آن ارسال یا به آن آمده باشد را می‌داند.
کسانی که با ریاضیات و آمار سر و کار دارند، می‌دانند که خیلی راحت‌ می‌توان از طریق “گراف”، ارتباط بین ایمیل‌ها، هویت‌ها را تشخیص داد.
البته شکل بالا، مثال بسیار ساده‌ای از گراف مزبور است. از طریق تحلیل محتوای ایمیل‌ها می‌توان به موضوع ارتباطات بین ایمیل‌ها پی برد.
ایمیل‌ها از نظر ارتباطات کاری، ارتباطات دوستانه، ارتباطات خانوادگی و عاطفی و … می‌تواند دسته‌بندی ‌شود. رایانه‌ها و مکان جغرافیایی آنها هم معلومند. مشکل بتوان در چنین شبکه‌ای هویت مخفی داشت. شواهد زیادی در دست هست که نشان می‌دهد اطلاعات حتی پس از حذف آنها توسط کاربران، در سرورهای گوگل نگهداری می‌شود.

بررسی گفتوگوهای آنلاین (چت)
گفت وگوهای ما در محیط‌های چت (chat) حاوی اطلاعات زیادی است و همانند ایمیل‌ها قابل تحلیل و پیگیری هستند.  بررسی استفاده ما از سرویس‌های مختلف گوگل
وقتی استفاده کاربران از خدمات مختلف گوگل به این موارد اضافه می‌شود، مسأله ابعاد جدیدتری به خود می‌گیرد. خدمات مختلفی که گوگل روی سایت خود فراهم کرده، موجب اشتیاق هرچه بیشتر کاربران برای استفاده از گوگل می‌شود. البته برای استفاده از بسیاری از این خدمات باید در گوگل یک حساب کاربری ایجاد نمود. استفاده از فیدریدر (یا خواننده خوراک) سایت‌های موردعلاقه ما را برای گوگل معلوم می‌نماید. استفاده ما از سرویس گوگل‌ارث (Google Earth)، مکان‌های مهم و مورد توجه ما را برای گوگل معلوم می‌سازد. از این طریق راحت می‌توان فهمید شما در کجا کار می‌کنید یا خانه‌تان کجاست؟ یا مکان‌های مهم و مورد توجه شما چه جاهایی هستند؟
ادامه خبر در سایت ظهور