آشنایی با انواع فرمت ها و کیفیت های فیلم در اینترنت

آشنایی با انواع فرمت ها و کیفیت های فیلم در اینترنت

در این پست  شما را با انواع کیفیت های فیلم های موجود در اینترنت به همراهی قالب های آن ها آشنا خواهد کرد.

این نوع فیلم ها معمولا توسط یک دوربین ویدیویی دیجیتال در سالن سینماهای آمریکا ضبط می شوند . گاهی از یک سه پایه برای ثابت کردن دوربین در محل استفاده می شود ، ولی اکثرا استفاده از سه پایه ممکن نیست و در طول فیلم لرزش دوربین کاملا احساس می شود . حتی بعضی اوقات محل نشستن فرد فیلم بردار ثابت نیست و قسمتهایی از فیلم از زوایای دیگر فیلم برداری می گردد ! . این فیلم ها معمولا Crop شده اند و هنگامی که نوشته ای روی پرده نمایش داده شود ، این حالت مشخص می گردد (مثلا نیمی از نوشته دیده نمی شود) . صدا از طریق میکروفون خود دوربین ضبط می شود و خصوصا در فیلم های کمدی ، صدای خنده تماشاگران شنیده می شود . عمدتا کیفیت صدا و تصویر این ریلیز بسیار پایین است ولی گاهی در صورت خالی بودن سالن سینما ، صدای مفهوم تری ضبط می گردد . این ریلیز معمولا یک یا دو روز پس از اکران فیلم بر روی شبکه قرار می گیرد …..

CAM
این نوع فیلم ها معمولا توسط یک دوربین ویدیویی دیجیتال در سالن سینماهای آمریکا ضبط می شوند . گاهی از یک سه پایه برای ثابت کردن دوربین در محل استفاده می شود ، ولی اکثرا استفاده از سه پایه ممکن نیست و در طول فیلم لرزش دوربین کاملا احساس می شود . حتی بعضی اوقات محل نشستن فرد فیلم بردار ثابت نیست و قسمتهایی از فیلم از زوایای دیگر فیلم برداری می گردد ! . این فیلم ها معمولا Crop شده اند و هنگامی که نوشته ای روی پرده نمایش داده شود ، این حالت مشخص می گردد (مثلا نیمی از نوشته دیده نمی شود) . صدا از طریق میکروفون خود دوربین ضبط می شود و خصوصا در فیلم های کمدی ، صدای خنده تماشاگران شنیده می شود . عمدتا کیفیت صدا و تصویر این ریلیز بسیار پایین است ولی گاهی در صورت خالی بودن سالن سینما ، صدای مفهوم تری ضبط می گردد . این ریلیز معمولا یک یا دو روز پس از اکران فیلم بر روی شبکه قرار می گیرد .

TeleSync یا TS
این نوع ریلیز از لحاظ کیفیت تصویر تقریبا شبیه CAM بوده لیکن صدای آن ، از یک منبع خارجی ضبط شده است (این منبع معمولا Jack خروجی هدفون در صندلی مخصوص افراد با شنوایی ضعیف در سینماهاست) . در صورت ضبط مستقیم صدا توسط دوربین به دلیل وجود نویز زیاد در محیط ، کیفیت نهایی قابل قبول نخواهد بود . اکثر اوقات این ریلیز در یک سالن خالی سینما با از پنجره اتاقک آپاراتچی سینما و به وسیله دوربین های حرفه ای تر گرفته می شود ، در نتیجه کیفیت تصویر اندکی بهبود می یابد . دقت کنید که خیلی از لینک هایی که در نام آنها TS دیده می شود ، در حقیقت CAM هستند و تنها عنوانشان عوض شده است پس در صورت وجود Sample برای فیلم ، قبل از دانلود کامل حتما نمونه را چک کنید .

TeleCine یا TC
یک دستگاه “تله سینه” ، از روی نوار Positive فیلم (همان نوار آپارات در سینما) یک نسخه دیجیتالی ایجاد می کند . از لحاظ تئوری کیفیت صدا و تصویر این ریلیز باید خوب باشد ، ولی بسته به نوع دستگاه TeleCine و مهارت فردی که با دستگاه کار می کند ، عموما کیفیت ها نوسان دارد . در این نوع ریلیز ، نسبت طول به عرض (Aspect Ratio) کاملا صحیح است ( و فیلم کشیده شده یا Crop شده نیست) . مخفف TC را نباید با TimeCode اشتباه کرد . TimeCode شمارش گر زمانی است که در گوشه بعضی فیلم ها دیده می شود .

Screener یا SCR
معمولا پیش از اکران عمومی فیلم ها ، نسخه ای از فیلم بر روی نوار VHS ، به فروشگاه های ویدیویی و یا مراکز فرهنگی جهت کارهای تبلیغاتی و یا بررسی و نقد فیلم فرستاده می شود . نسبت ابعادی (Aspect Ration) این فیلم ها ، همواره ۴:۳ است (به صورت تمام صفحه) . یکی از مشکلات این نوع ریلیز ، پیغام هشداری است که بر روی این فیلم ها درج می گردد . این پیغام حاوی اطلاعات کپی رایت فیلم و پیگیری کپی برداری غیرقانونی از فیلم است . این پیغام معمولا در فواصل زمانی مشخص و برای چند ثانیه به نمایش در می آید (در مواردی در کل زمان فیلم نیز وجود دارد) . بسته به کیفیت و کارآیی ابزارآلات استفاده شده برای تهیه نسخه SCR ، فیلم ممکن است کیفیت خیلی خوب (کپی از نسخه Master) و یا کیفیت بسیار ضعیف داشته باشد . این فیلم ها عموما به صورت VCD یا حداکثر SVCD در آمده و روی شبکه قرار می گیرند .

DVD-Screener یا DVDSCR
این ریلیز ویژگیهایی شبیه Screener دارد اما نکته این است که در دو سه سال اخیر ، نسخه های پیش نمایش به صورت DVD (ولی یک DVD بدون اضافات و پشت صحنه ها و …) ارائه می شوند . در این نوع نیز اکثرا پیغام Ticker یا همان هشدار دهنده کپی رایت وجود دارد . DVDSCR ها ، اکثرا به صورت SVCD یا Xvid و DivX تبدیل شده و سپس روی شبکه قرار می گیرند .

DVD-Rip
یک کپی از نسخه DVD نهایی است که به بازار ارائه شده است . این ریلیز معمولا با اندکی فاصله از پایان اکران فیلم در سینماها ، در اینترنت پخش می گردد . اکثر DVD-Rip ها ، به صورت DivX یا Xvid تبدیل و ارائه می گردند .

R5
R5 مخفف Region 5 است . می دانید که در ریلیز DVD ها در جهان ، کل دنیا به ۵-۶ ناحیه تقسیم بندی شده است . به عنوان مثال Region 1 شامل کشورهای آمریکای شمالی ، Region 2 شامل اروپا و خاورمیانه و غیره . Region 5 هم کشور روسیه و کشورهای اروپای شرقی را شامل می گردد . یک تفاوت DVD ها در نواحی مختلف در Rating آنهاست ، مثلا صحنه های دارای خشونت یا Nudity در ناحیه خاورمیانه حذف می گردند . تفاوت دیگر زبان فیلم و زبان زیرنویس DVD است . در Region 5 ، همیشه DVD ها چند هفته زودتر به بازار می آیند (چون در این منطقه عموما اکران سینمایی همزمان با جهان وجود ندارد) . پس R5 از نظر کیفیت تصویر همانند یک DVD-Rip است ، ولی چون زبان دی وی دی های ناحیه ۵ ، انگلیسی نیست ، در ریلیز R5 ، صدای انگلیسی از یک منبع خارجی گرفته شده و روی فیلم سینک می گردد .

VHS-Rip
معمولا فیلم های ورزشی ، فیلم های اسکیت سواری و فیلم های P.O.R.N بر روی نوار VHS وارد بازار می شوند . این ریلیز نسخه دیجیتالی همان نوارهای VHS است .

TV-Rip
عبارت است از اپیزودهای مختلف سریال های تلویزیونی که توسط دستگاههای DVD ماهواره ای و یا از شبکه های کابلی آمریکا ضبط می گردند . در برخی از این نوع فیلم ها ، مثل مسابقات کشتی کج (یا کچ !!) ، در انتهای هر اپیزود ، مصاحبه ها ، پشت صحنه ها و حتی مسابقات غیر رسمی نیز نمایش داده می شود . واژه PDTV در لینک مربوط به سریال ها بسیار مشاهده می گردد . PDTV ها از طریق یک کارت کپچر دیجیتال در کامپیوتر ، به طور مستقیم دریافت و ذخیره می گردند ، لذا معمولا بهترین کیفیت را دارند . این ریلیز هم به صورت SVCD و هم به صورت Divx/Xvid یافت می شود .

WorkPrint یا WP
این ریلیز ، یک نسخه از فیلمی است که هنوز مراحل Post Production آن به پایان نرسیده است . در این نوع ، ممکن است برخی از صحنه ها و یا موسیقی ها و صداها موجود نباشند و کیفیت تصویر نیز از خیلی ضعیف تا بسیار عالی متغیر است . برخی از WP ها ، با نسخه نهایی تفاوتهای زیادی دارند (به عنوان مثال در نسخه WP فیلم مردان سیاهپوش ۲ ، به جای تمام هیولاها ، بازیگر با لباس تمام آبی قرار دارد !) . این ریلیز ، تنها برای کسانی مناسب است ، که حوصله منتظر ماندن برای نسخه کامل فیلم را ندارند و یا تشنه دیدن فیلم خاصی هستند .

Divx Re-Enc
این نوع فیلم ها ، در واقع حاصل تبدیل VCD اریجینال فیلم ، به یک فایل با حجم پایین (۱۵۰ الی ۲۵۰ مگابایت) از نوع Divx/Xvid هستند . عموما ، لینک های این ریلیز ، در فروم ها با ظاهری شبیه Film.Name.Group.1of2 دیده می شوند . دو گروه مشهور که Divx Re-Enc را تهیه و در شبکه پخش می کنند عبارتند از SMR و TND . این ریلیز اصولا ارزش دانلود کردن ندارد ، مگر اینکه شما بر داشتن فیلم ، با حجم پایین ، ولی با بهترین کیفیت ممکن اصرار داشته باشید .

Watermarks
بسیاری از فیلم هایی که از طریق بلاگرهای آسیای شرقی در شبکه گسترش می یابند (که به Asian Silvers یا PDVD معروفند) ، در گوشه ای از تصویرشان ، نام گروه مسئول در خرید و پخش غیرقانونی فیلم به صورت یک حرف یا یک عبارت درج شده است . مشهورترین این عبارت ها ، Globe است که در گوشه اکثر ریلیزهای TV-Rip دیده می شود .

انواع قالب ها :

VCD
VCD یک قالب بر پایه فشرده سازی MPEG1 و دارای Bitrate ثابت ۱۱۵۰ کیلوبیت در ثانیه (kbps) و نیز رزولوشن ۳۵۲×۲۴۰ نقطه است . VCD ها اکثرا برای انتقال ریلیزهای با کیفیت پایین تر (screener, TC , TS , CAM) مورد استفاده قرار می گیرد ، برای اینکه کل فیلم حجم کمتری پیدا کند و بتوان مدت زمان بیشتری از فیلم را بتوان در یک دیسک جای داد . هم VCD ها و هم SVCD ها ، بر اساس دقیقه زمان بندی می شوند . و در حال حاضر ، دقیقا می توان ۸۰ دقیقه فیلم VCD را بر روی یک سی دی ۷۰۰ مگابایتی جا داد .

SVCD یا Super VCD
SVCD قالبی بر پایه الگوریتم فشرده سازی MEPG2 بوده (همانند DVD) ، و می تواند نرخ Bitrate متغیری تا حداکثر ۲۵۰۰ کیلوبیت در ثانیه (kbps) داشته باشد . رزولوشن تصویر در این قالب ۴۸۰×۴۸۰ نقطه است لیکن حین پخش (توسط کامپیوتر یا دستگاه DVD-Player) ، نسبت ابعادی آن به ۴:۳ تبدیل می یابد (توجه دارید که رزولوشن ۴۸۰×۴۸۰ یک تصویر مربعی به ما میدهد ، ولی نسبت طول به عرض تلویزیون ها یا مانیتورهای عادی ۱/۳۳ و مستطیلی است) . با توجه به نرخ Bitrate متغیر ، مدت زمانی از فیلم SVCD که می توان بر روی یک CD جای داد ، متفاوت است ، و به طور معمول ۳۵ تا ۶۰ دقیقه فیلم SVCD روی یک CD جای می گیرد . برای رسیدن به کیفیت بهتر در SVCD ، در هنگام Encode کردن فیلم مادر ، از روش Multiple-Pass استفاده می شود . این روش زمان طولانی تری را می طلبد ولی حاصل آن ، فیلمی با حجم کمتر و کیفیت بهتر است .

XVCD/XSVCD
گاهی VCD و SVCD هایی هستند که از قوانین و مبانی استاندارد این قالب ها پیروی نمی کنند . در هر کدام از آنها ، ممکن است رزلوشن و یا Bitrate چیزی متفاوت از مقادیر استاندارد باشد . این نوع فیلم ها ، معمولا در کامپیوتر به راحتی به نمایش در می آیند ولی دستگاه های پخش کننده دیسک (DVD Player ها) ، عکس العمل های متفاوتی نسبت به آنها دارند (مثلا دستگاههای Philips آنها را بدون مشکل پخش می کنند ، ولی اکثر دستگاههای Sony فقط صدای این فیلم ها را پخش می کنند ) . این قالب معمولا توسط افرادی استفاده می شود که قصد ریلیز و پخش فیلم در اینترنت را ندارند ، و فیلم را برای آرشیو شخصی شان می خواهند .

Divx/Xvid
Divx (بخوانید : دیو اکس نه دایوایکس !) ،
قالبی است که برای استفاده در پلت فرمهای چندرسانه ای طراحی شده است .
Divx از دو سیستم کدینگ ، یکی Low Motion و دیگری High Motion استفاده می کند .
تا دو سال پیش ، تنها کدینگ Low Motion وجود داشت ، و اگر دقت کنید ، در فیلمهای Divx سالهای پیش ، فیلمهایی Drama ، Romance و … که دارای صحنه های اکشن زیاد نبودند ، کیفیت قابل قبولی داشتند ولی در همان زمان ، فیلمهای اکشن که دارای صحنه هایی با حرکت دوربین زیاد و سریع بودند ، در قالب Divx دچار مشکل می شدند و کیفیت شدیدا افت می کرد .
از اواخر سال ۲۰۰۴ و با آمدن Divx نسخه ۵ ، کدینگ High Motion این مشکل را برطرف نمود . روشی تحت عنوان SBC یا Smart Bitrate Control در این نسخه به کار گرفته شده که در حین کدینگ فیلم مادر ، بسته به نوع صحنه ها ، سیستم کدینگ بین دو حالت Low Motion و High Motion سوئیچ می شود .
این قالب حالت Anamorphic دارد و مقادیر Bitrate و رزولوشن قابل تغییر و انتخاب دلخواه هستند . اما تفاوت DivX و Xvid چیست ؟ بد نیست بدانید ، Xvid قالب اصلی و قدیمی تر است (اگر چه اکنون DivX شناخته شده تر است) . قالب Xvid از ابتدا به صورت Open Source (کد باز) ، طرح ریزی شده و هر ** می تواند بنا به دلخواه خود ، تغییراتی در برنامه کدینگ آن ایجاد کند ، ولی DivX در واقع نوع انحصاری شده ی Xvid است ، و تغییرات در این قالب تنها توسط شرکت دارنده کپی رایت آن ، ایجاد می شود . همچنین در Divx ، تنظیمات مربوط به انتخاب Bitrate ، رزولوشن ، MultiPass Enconding و … بسیار محدود شده اند . به تازگی ، شرکت های سازنده DVDPlayer نیز به مزیت های این قالب (کاهش شدید حجم فایل بدون کاهش آنچنانی از کیفیت فیلم در مقایسه با DVD) پی برده اند و در محصولات خود ، از DivX و Xvid نیز پشتیبانی می کنند .

CVD
CVD ترکیبی از دو قالب VCD و SVCD می باشد و عموما توسط اکثر دستگاههای DVD-Player پشتیبانی می شود . این قالب دارای کدینگ MPEG2 و نیز نرخ Bitrate مشابه SVCD است ولی رزولوشن آن ۳۵۲×۴۸۰ نقطه است . در حال حاضر هیچ گروهی فیلم ها را در این قالب ریلیز نمی کند .

DVD-R
DVD مخفف Digital Versatile Disc است (یعنی دیسک چندمنظوره ی دیجیتالی) . قطعا تاکنون با انواع مختلفی از دی وی دی ها رو به رو شده اید . مثل : DVD-R ، DVD+R ، DVD-RAM و DVD-RW و یا Mini-DVD .
آنچه ما بیش از همه در بازار ایران می بینیم و با آن سر و کار داریم DVD+R و DVD-R است . بد نیست بدانید ، این دو نوع از لحاظ ساختاری هیچ تفاوتی با هم ندارند . موضوع اصلی در مورد این دو ، به دعوای تولیدکنندگان DVD در اواسط دهه ۹۰ برمیگردد . شرکت های پاناسونیک، نوشیبا، اپل، هیتاچی، ان ای سی، پایونیر، سامسونگ و شارپ از DVD-R پیشتیبانی می کنند ، حال آنکه شرکتهای فیلیپس، سونی، هیولت پاکارد، بل، ریکو، یاماها و سایر تولیدکنندگان DVD از DVD+R حمایت می کنند . (دعوا تنها بر سر ثبت این محصول به نام گروه خود است !!) . DVD های موجود در بازار ما ، عموما از نوع یک طرفه و یک لایه هستند و می تواند ۴/۷ گیگابایت اطلاعات ذخیره کنند (این حجم در حالت دولایه به ۹/۴ و در حالت دوطرفه و دولایه به ۱۷ گیگابایت می رسد) . فیلم های DVD ، دارای قالب فشرده سازی MPEG2 (همانند SVCD) هستند ولیکن رزولوشن آنها به طور استاندارد ۷۲۰×۴۸۰ نقطه بوده و دارای نرخ Bitrate متغیری از ۲ تا ۱۰ مگابیت در ثانیه (Mbps) می باشند . یکی از مزیت های DVD ، امکان انتخاب زیرنویس به زبان های مختلف و حتی انتخاب زبان دوبله فیلم در برخی از آنهاست . در بسیاری از DVD ها پشت صحنه های فیلم و یا تبلیغ سایر فیلم ها و گاها Music Video های مرتبط با فیلم گنجانده می شود . حتما به یاد دارید که در اوائل ورود DVD به بازار ، بحث از گنجاندن امکان انتخاب نمای دید (Viewing Angle) در DVD ها بود ، ولی بد نیست بدانید ، این اتفاق جز در تعداد معدودی از فیلم ها رخ نداد و کم کم به فراموشی سپرده شد !!

Blu-Ray
در سال 2002 ، دو شرکت سونی و فیلیپس بعد از مدتها همکاری در ساخت دیسکهای نوری ، تکنولوژی جدید که بر اساس اساس پرتونهای لیزر آبی کار می کند ، Blu-Ray و HD-DVD نامگذاری شده است .

به وسیله این فرمت می توان بر روی یک دیسک یک لبه blu-ray اطلاعاتی با حجم 23.3 , 25 , 27 گیگابایت و یعنی حدود 4 ساعت فیلم با فرمت (High-definition (HDTV و 13 ساعت فیلم با فرمت (Standard-definition (SDTV را ذخیره کرد.همچنین یک دیسک 2 لبه blu-ray می تواند حجمی برابر با 46.6 , 50 , 54 گیگابایت را در خود جای دهد که این مقدار حافظه تقریباً برای 8 ساعت فیلم HDTV کافی می باشد.

مزایای دیسکهای Blu-Ray

یکی از تفاوتهای بزرگ بین تکنولوزی Blu-Ray با دیگر فناوریها در ضخامت لایه پلاستیکی است که در دیسک نوری به کار می رود . در دیسکهای DVD معمول و HD-DVD ، ضخامت این لایه در حدود 0/6 میلی متر است ( 600 میکرو ) که به وسیله یک لایه پلیمری و فرعی پوشانده شده است .در صورتیکه در دیسکهای Blu-Ray ، این لایه تنها در حدود 0/1 میلی متر ضخامت دارد که به وسیله لایه های فرعی بسیار نازکی پوشانده شده است .در نتیجه به علت نازک بودنلایه های دیسک Blu-Ray
1. پخش شدن و پراکندگی امواج لیزر کمتر خواهد بود
2. کمبود مواد و نازکی لایه ها باعث افزایش نفوذ پذیری لیزر و همچنین موجب ایجاد نقاط نازکتر و کوچکتر بر روی سطح دیسک می شود که این عامل باعث افزایش میزان ذخیره سازی اطلاعات بر روی هر لایه از دیسک می شود و به همین دلیل دیسکهای Blu-Ray دارای ظرفیت بالاتری نسبت به DVD و HD-DVD هستند .

معایب دیسکهای Blu-Ray

اگرچه کاهش ضخامت دیسک باعث افزایش ظرفیت در دیسکهای Blu-Ray گردیده ست ، این عامل باعث ایجاد مشکلاتی نیز می شود :
1. در دیسکهایBlu-Ray به علت کاهش ضخامت دیسک ، مقاومت آن در برابر خراش ها و ضربه ها کم شده است و در صورت ایجاد خراش بر روی دیسک و یا هرگونه برخورد کوچک ، شاهد اختلال در بازیابی اطلاعات خواهیم بود .

2. یکی دیگر از عیوب دیسکهای Blu-Ray نزدیک بودن لنز به صفحه دیسک است که این عامل سبب اختلال در کار لنز درایو ها می شود . زیرا در صورتی که به طور ناگهانی ضربه کوچکی به درایو وارد شود ، باعث تماس بین دیسک و لنز خواهد شد و در کار درایو و دیسک ، ایجاد اختلال خواهد کرد .

(اشاره : شرکت TDK نوع جدیدی از دیسکهای نوری خود را که در مقابل آسیبها مقاوم است ، به بازار عرضه نموده و آنرا Armor Plating نامیده است بر طبق گفته TDK این دیسها مقاومتی در حدود 100 برابر دیسکهای معمولی دارند )

فرمت جدید دیگری بنام HD DVD که توسط شرکت Toshiba گسترش یافته رقیب اصلی blu-ray محسوب می شود. این فرمت تنها می تواند حجمی برابر 15 گیگابایت را بر روی یک دیسک یک لبه ذخیره کند که نسبت به blu-ray بسیار کمتر است.
انتظار میرود تا Blu-ray بزودی بتواند با انتقال ضبط کننده های VCR و DVD به فرمت HDTV خود رو بعنوان فرمت استاندارد PC ها و فیلمهای HDمعرفی کند.